YÜCELİN ÇİÇEKLERİ

KÖY ENSTİTÜLERİ

/

Köy Enstitüleri, Türkiye'de İlkokul Öğretmeni yetiştirilmek üzere 17 Nisan 1940 tarihli ve 3803 tarihli yasa ile kurulmuştur. Türk Milli Eğitim Sistemine bağlı olan bu projeyi 28 Aralık 1938 tarihinde Hasan Ali Yücel yönetmiştir . Dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'dür.

Milli Eğitim Bakanlığında genel Müdür olan İsmail Hakkı Tonguç, bu projeyle köylerde yaşayan ve ilkokul mezunu olan çocukların, Köy Enstitülerinde eğitim görerek yaşadıkları köylerde öğretmenlik yapmalarına önemli katkılarda bulunmuştur.

Köy Enstitülerinde okutulan derslerin çoğu Ziraat ağırlıklıydı. Bunların dışında Erkekler Teknik Dersler ve Çalışmaları, Kızlar ise Köy Evleri ve El Sanatları derslerini görmekteydi. Öğretmenlik Bilgisi derslerinde Sosyoloji, Çocuk ve İş Psikolojisi, İş Eğitimi Tarihi, Öğretim Metodu ve Tatbikatı gibi dersler yer almaktaydı. Toplam eğitim süresi 5 yıldı. Kültür Dersleri ise Türkçe, Matematik, Fizik, Tarih ve Vatandaşlık Bilgisiydi.

Köy Enstitüleri hedefinde çağdaş ve demokratik bir eğitim anlayışını ülke geneline yaymak vardı. En önemli özellikleri: Öğrenci mutlaka bir müzik aleti çalmalıydı, eğitim sistemindeki problemleri tartışmak ve düzeltmek için her cumartesi günü toplantı yapılırdı, Enstitünün tüm işleri öğretmenler ve usta eğiticiler tarafından yapılır, yeni kurulan enstitülere daha önce kuranlar tarafından yardım ekipleri gönderilirdi.

Her sabah güne kızlı erkekli gruplar halinde Halk Oyunlarımız eşliğinde başlanırdı. Ayrıca Müzik ve Beden Eğitimi derslerine de yer verilirdi. Tiyatronun da özel ve önemli bir yeri vardı. Öğrenciler inşa ettikleri amfi tiyatroda temsillerini sergilerler, müzik konserlerini ve hafta sonlarında yapılan sınıf gecelerini düzenlerlerdi. Kitap okumaları yaratıcılıklarını geliştirmek için önemli bir fırsattı. Kütüphane olmazsa olmazıydı Köy Enstitülerinin.

İlerleyen süreçte Köy Enstitüsü öğrenciler hakkında yapılan çağdışı iddialar yüzünden bu proje ciddi zarar görmeye başladı. Yapılan asılsız iddialarda özellikle bu projeyi hayata geçiren dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve Genel Müdür İsmail Hakkı Tonguç hedef alınmıştı. Rahmetli Mareşal Fevzi Çakmak'ın, ''Bu komünist yuvaları ne zaman kapatacaksın?'' sorusunu sorması Köy Enstitüleri'nin sonunu hazırlamış ve İnönü hükümeti aşamalı olarak köy enstitülerinin kapanma kararını almıştı.1949'dan sonra okullara öğrenci kaydı yapılmamıştır. 27 Ocak 1954 tarihinde Demokrat Parti döneminde de tamamen kapatılmıştır.

Türkiye'de 21 Köy Enstitüsü faaliyet göstermiştir. Eğer bugün Köy Enstitüleri kapatılmamış olsaydı daha çok eğitim ve sosyal açıdan kalkınma devam edecekti kuşkusuz. Köy Enstitülü Yazarlar Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Mehmet Başaran, Mahmut Makal Edebiyatımızda derin izleri bulunan ünlü yazarlarımız arasındadır.

Hasan Ali Yücel'i ve İsmail Hakkı Tonguç'u saygıyla anıyoruz.