Kitaplar Üzerine

Hiç şüphesiz uzmanları tarafından daha iyi işlenen konulara da sık sık değindiğim oluyor. Yaptığım şey edindiğim bilgileri değil, bendeki doğal yetenekleri kullanmak. Eğer cahillikle suçlanacak olursam hiç umursamam çünkü yazdığım şeyler için başkasına karşı sorumlu olmak istemediğim gibi yazdıklarımdan tatmin olduğumu da söyleyemem. Bilimin peşinde olan onu bulunduğu yerde arasın, benim işim o değil. Bu kitaptakiler benim fikirlerim. Bir şeyleri değil kendimi tanıtmaya çalışıyorum.

Bir şeyler okumuş olsam da hafızam yoktur.

Bilgimin nereye kadar gittiğini göstermekten başka bir şey için söz veremem. Hangi konulara değindiğim değil onlara nasıl değindiğime önem verilmeli.

Burada asıl savunmam gereken, eğer yorumlarım karmaşık bulunuyorsa ya da söylediklerimde bir kötülük varsa bunu hissetmediğimden ya da biri bana gösterdiğinde anlamadığımdandır. Çünkü hatalar çoğu zaman gözümüzden kaçar. Biri gerçeği gösterdiğinde bile bunu görmemek yargılamada hata olduğunu gösterir. Yargılama gücü olmadan bilim ve gerçeği içimizde barındırabiliriz. Bilim ve gerçek olmadan da yargılama yapabiliriz. Ama bilgisizliğini kabul etmek benim bildiğim en güzel sağduyu örneklerinden biridir. Yazılarımı sıralarken tesadüften başka dayanağım yoktur. Bazen yığınla hücum eden bazen bir sıra halinde tek tek aklıma gelen fikirleri biriktiriyorum. Ne kadar düzensiz olsalar da adımlarımın doğal ve sırdan hallerini göstermek istiyorum. Benim yazılarım hayatım gibi sade ve kolayca anlaşılabilir.

Her konuda daha bilgili olmak isterdim ama bunun bedelini ödemek ağır olabilir. Asıl istediğim hayatımın geri kalanını emek sarf ederek değil, sakin bir şekilde geçirmek. Kitaplarda aradığım şeyse vaktimi iyi geçirmek için hoşlandığım şeyleri okumak. Kendimi tanımamı sağlayacak, iyi yaşayıp iyi ölmeyi öğretecek bilgiyi aramak için okuyorum.

''Atım benim yönlendirdiğim gibi gitmeli.''

Propertius

Okurken zorlanırsam tırnaklarımı kemirmeye başlamam. Bir iki kez denedikten sonra kitabı yerine bırakırım. Eğer takılıp kalsaydım zaman kaybederdim. Çünkü zihnim oldukça sabırsız ve eğer ısrar edersem ilk bakışta görmediğim şeyi hiç göremiyorum. Hoşlanmadığım işi yapmam. İnat ve gerilim yargılama yeteneğimi sersemleştiriyor ve yoruyor. Manzaram sisleniyor ve kayboluyor.

Eğer bir kitaptan sıkıldıysam başka bir tane alıyorum ve ancak canım başka bir şey yapmak istemediği zaman kendimi okumaya veriyorum. Günümüzün kitapları ilgimi çekmiyor çünkü eskiler bana daha dolu daha sağlam geliyorlar.

Yenilerden hoş kitaplar arasında, Boccacio'nun Decameron'u Jean Second'un Les Baisers'i (Öpücükler) ve Rabelais eğlenmek amacıyla okunabilir.

Ben tarihçileri tercih ediyorum. Onlar daha ilgi çekici yazılar yazıyor ve daha kolay okunuyorlar. Aynı zamanda benim istediğim genel olarak insanı anlamak. Tarih kitaplarında insan hiçbir yerde olmadığı kadar canlı ve bir bütün olarak ele alınıyor.

Tarihçileri seviyorum çünkü hem sade hem mükemmeller. Kendilerinden hiç bir şey eklemeden sadece işlerini yapıyorlar ve bildiklerini toplayarak, gereken özeni ve sabrı göstererek seçip elemeden her şeyi kaydediyorlar. Doğunun ne olduğuna karar vermeyi bize bırakıyorlar.

En iyi tarihçiler halk tarafından bilinen bilinmeyi hak eden olayları seçme yeteneği olanlardır. Onlar kendilerine sunulan iki ayrı belgeden hangisinin doğru olduğunu ayırt edebilirler. Prenslerin davranışlarından ve karakterlerinden amaçlarını anlarlar ve duruma uygun sözcükleri seçebilirler. Kendi inançlarına bizi inandırabilenler bile vardır ama bu çok az tarihçinin sahip olduğu bir ayrıcalıktır.

Bir de bütün tarihi bozan tarihçiler vardır. Bizim adımıza olayları değerlendirirler. Tarihi kendi fikirlerine göre yönlendirmek isterler. Çünkü bir tarafı savunmak istedikleri sürece Hikayeyi bu tarafa göre biçimlendirip değiştirmekten kendilerini alıkoyamazlar. Örnek olayları seçtiklerini düşünüp bizi daha iyi bilgilendirecek bir davranışı ya da bir sözü bizden saklarlar.

Hafızamın ihaneti ve yetersizliğiyle (birkaç sene önce özenle okuduğum bir kitabı hiç bilmediğim bir kitapmış gibi alıp yeniden başladığım çok oldu) biraz başa çıkabilmek için ve yazarla ilgili izlenimimin ne olduğunu hatırlayabileyim diye her kitabın sonuna (en azından tekrar yararlanacağımı düşündüklerimin sonuna) Kitabı bitirdiğim tarihi ve kitapla ilgili düşüncemi yazma alışkanlığı edindim.