HATIRLA

Alfred De Musset

*

---

Hatırla, çekingen Tan, Güneşe Mutlu sarayını açtığı zaman; Hatırla, geçerken dalgın gece Düş kurup gümüş tülünün altından; Göğsün küt küt atarken hazlar davet edince, Gölge seni akşamın düşlerine çekince, Ormanların dibinde Bir ses mırıldanır, dinle:

Hatırla.

Hatırla, gün gelip beni kader Sonsuza dek senden ayırınca, Üzüntü, sürgün ve seneler Bu çaresiz kalbi soldurunca; Düşün son elvedayı, hazin aşkımı düşün! Yokluk ve zaman hiçtir insan sevmeye görsün. Kalbim çarpıp durdukça, O hep diyecek sana:

Hatırla.

Hatırla, soğuk toprak altında Kırık kalbim sonsuza dek uyurken; Hatırla, yalnız çiçek mezarımda Böyle usul usul açıyorken, Seni bir daha görmeyeceğim,

ama ölümsüz ruhum Sadık kız kardeş gibi dönüp gelecek sana. Gecenin içerisinde İnleyen sesi dinle:

Hatırla.

Alfred de Musset, Fransız edebiyatının romantik yazar ve şairlerindendir. Aşk ve gençlik şairi olarak tanınır.

Musset, 11 Aralık 1810 tarihinde Paris, Fransa’da soylu bir ailenin oğlu olarak doğmuştur. Tam adı Alfred Louis Charles de Musset’dır. Babası Victor Donatien De Musset, Musset Pathay adıyla yazar olarak tanınmıştır. Abisi Paul de Musset de (d.1804-ö.1880) yazar idi. İyi bir eğitim aldı.

Alfred de Musset’in 1836 yılında yazdığı La Confession d’un enfant du siècle (Bir Zamane Çocuğunun İtirafları) adlı romanı gençlik yıllarını çarpıcı bir dille anlatır.

Alfred de Musset, genç yaşta Charles Nodier, Alfred de Vigny ve Victor Hugo‘nun etkisine girdi.

İlk şiir kitabı Victor Hugo‘nun etkisini taşıyan şiirlerini içeren, Contesd’ Espagne et d’ ltalie (İspanya ve ltalya Öyküleri) 1830 yılında yayımlandı.

Ve bu tarihten sonra Beau Brummell‘in taklitçileri arasına katılarak Paris‘te dağınık ve hızlı bir yaşam sürmeye başladı. Şiirlerini Le Temps, La Revue de Paris ve La Revue des Deux Mondes dergilerinde yayımladı.

1830 yılında La Nuit venitienne (Venedik Gecesi) adlı komedisinin uğradığı başarısızlıktan sonra, öbür oyunlarının sahneye konmasına izin vermedi.

Temmuz 1833 yılında aşık olduğu yazar George Sand ile yaşamaya başladı. Aralık 1833-Mart 1834 arasında yaptıkları bir İtalya gezisinden sonra ayrıldılar. Bu sevgi tutkudan çok dostluk duygusuna dönüştüyse de 1835’den sonra düşmanlığa dönüştü.

1833 yılında yazdığı Les caprices de Marianne (Marianne’ın Kalbi) gibi trajikomediler ve romantik tiyatronun başyapıtlarından sayılan 1834 yılında yazdığı Lorenzaccio gibi tarihsel trajediler, 1836 yılında yazdığı İl ne faut jurer de rien (Büyük Söylememeli) gibi komediler yazmaya devam etti.

Alfred de Musset, tutkulu trajedilerden hafif fantezilere, tarihsel oyunlardan duygulu komedilere kadar çok çeşitli türlerde ürün verdi. Zengin bir düş gücü, incelikli ve lirik bir anlatım ve psikolojik derinlik, oyunlarının başlıca özellikleridir.

Oyunlarının yanı sıra şiirleriyle de ünlü olan Alfred de Musset, hafif yergili şiirlerden büyük bir teknik ustalık sergileyen şiirlere ve karmaşık duygularını tutkulu ve etkileyici bir üslupla dile getirdiği 1837 yılında yazdığı “La Nuit d’octobre” (Ekim Gecesi) gibi lirik şiirlere kadar çok çeşitli türlerde eserler vermiştir.

Romantik akıma her zaman bağlı kalmakla birlikte akımın aşırılıklarıyla alay edebilmiştir. Örneğin, Lettres de Dupuis et Cotonet (1836-37; Dupuis ve Cotonet’nin Mektupları) adlı kitabı, dönemin edebi modalarıyla alay eden başarılı bir yergi içerir. En güzel lirik şiirlerinden bazılarını, romancı George Sand ile 1833’ten 1835 yılına kadar aralıklarla süren beraberliklerinden beslenerek üretmiştir.

Alfred de Musset, Fransa'nın Paris şehrinde, henüz 47 yaşındayken 2 Mayıs 1857 Yılında kalp krizinden ölmüştür.

ESERLERİ

Roman :

1836 – La Confession d’un enfant du siècle (Bir Zamane Çocuğunun İtirafları) (Yaşar Nabi Nayır)

Şiir :

1830 – Contesd’ Espagne et d’ ltalie (İspanya ve ltalya Öyküleri) 1835 – La Nuit de Mai (Mayıs Gecesi) 1836 – La Nuit d’Août (Ağustos Gecesi) 1836 – Lettre â Lamartine (L.’e Mektup) 1837 – La Nuit d’Octobre (Ekim Gecesi)

Tiyatro Oyunları :

1830 – La Quittance du diable (Türkçeye çevrilmedi). 1830 – La Nuit vénitienne (Venedik Gecesi) (Türkçeye çevrilmedi). 1831 – La Coupe et les lèvres (Türkçeye çevrilmedi). 1832 – À quoi rêvent les jeunes filles (Türkçeye çevrilmedi). 1833 – Andréa del Sarto (Nurullah Ataç) 1833 – Les Caprices de Marianne (Marianne’ın Kalbi) (Sabahattin Eyüboğlu–Bedrettin Tuncel) 1833 – Lorenzaccio (Berna Günen) 1834 – Fantasio (İzzet Melih Devrim) 1834 – On ne badine pas avec l’amour (Aşkla Oynanmaz) (Türkçeye çevrilmedi). 1835 – La Quenouille de Barberine (Orhan Veli Kanık) 1835 – Le Chandelier (Şamdancı) (Sabahattin Eyüboğlu) 1836 – Il ne faut jurer de rien (Büyük Söylememeli) (İsmail Hami Danişmend) 1836 – Faire sans dire / Une Matinee de Don Juan Yap da Söyleme ve Don Juan’ın Bir Sabahı (Sabahattin Eyüboğlu) 1837 – Un Caprice (Heves) (İlhan Ertuğ) 1838 – Frederik ile Berneret (Hüseyin Rahmi Gürpınar) 1845 – Il faut qu’une porte soit ouverte ou fermée (Bir Kapı ya Açık Durmalı ya Kapalı) (Oktay Rıfat & Orhan Veli Kanık) 1849 – L’Habit vert (Eski Palto) – Bir Perdelik Komedi (Cemil Miroğlu) 1849 – Louison (Yaşar Nabi Nayır) 1849 – On ne saurait penser à tout (Ummadık Taş Baş Yarar) (Yaşar Nabi Nayır) 1850 – Carmosine (Yaşar Nabi Nayır) 1851 – Bettine (Yaşar Nabi Nayır) 1855 – L’Âne et le Ruisseau (Türkçeye çevrilmedi).

*

Derleme. Zeliha AYDOĞMUŞ