Bugün 20 Kasım, Dünya Çocuk hakları günüymüş. Tüm hızıyla ve vahşetiyle süren savaşlarda ya da yoksulluktan küçücük yaşlarda çalıştırılıp iş kazalarında veya açlıktan bir sokağın, bir evin bir köşesinde ölen, yaralanan çocukların çığlıkları göklere yükselirken birileri çıkıp yine yaldızlı sözlerle ÇOCUK HAKLARINDAN bahsedip görevlerini huşu içinde yapacaklar ve gönül rahatlığıyla sıcacık yataklarında derin uykularına dalacaklar...
Sözlerin, sözleşmelerin unutulup bir köşeye atıldığı böylesi bir günde bakalım Ana–babanın rolü ve sorumluluğu; bunun ihmal edildiği durumlarda ise devletin rolü ve sorumluluğu neymiş...
1989 yılından bu yana, Birleşmiş Milletler tarafından kabul görmesinin ardından 20 Kasım tarihinde farkındalık yaratmak için kutlanan "Dünya Çocuk Hakları Günü" kanunen çocukların sahip olduğu eğitim, sağlık, barınma gibi hakların tanımlanmasına olanak sağlamak amacıyla 193 ülke tarafından onaylanan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesine dayanmaktadır.
18 yaşın altındaki çocukları kapsayan ve evrensel bir nitelik taşıyan Dünya Çocuk Hakları Gününün temel başlıkları ana hatlarıyla şöyledir:
Ana–babanın rolü ve sorumluluğu; bunun ihmal edildiği durumlarda ise devletin rolü ve sorumluluğu
- Bir isme ve vatandaşlığa sahip olma ve bunu koruma hakkı
- Yaşama ve gelişme hakkı
- Sağlık hizmetlerine erişim hakkı
- İnsana yakışır bir yaşam standardına erişim hakkı
- Eğlence, dinlenme ve kültürel etkinlikler için zamana sahip olma hakkı
- İstismar ve ihmalden korunma hakkı
- Uyuşturucu bağımlılığından korunma hakkı
- Ekonomik sömürüden korunma hakkı
- Düşünce özgürlüğü hakkı
- Dernek kurma özgürlükleri hakkı
- Çocukların kendileriyle ilgili konularda görüşlerini dile getirme hakkı
- Özel gereksinimleri olan çocukların hakları
- Özürlü çocukların hakları
Leh eğitimci Janusz Korczak, 1919 yılında yayınlanan "How to Love a Child" (Bir Çocuğu Nasıl Sevmeli) adlı kitabında çocuk haklarından söz eder ve konuyu gündeme taşır. Çocuk haklarına dair ilk metin ise 1917 yılında, Ekim Devriminin ardından Proletkult isimli sosyalist kültür örgütünün Moskova Şubesi tarafından "Çocuk Hakları Bildirgesi" ismiyle kaleme alınır. Resmileşen ilk metin ise 1924 yılında Milletler Cemiyeti tarafından kabul edilen Cenevre Çocuk Hakları Bildirisidir.
Bu bildirge Birleşmiş Milletlerin kuruluşunda kabul edilmiş, 20 Kasım 1959 tarihinde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi olarak güncellenmiş ve 20 Kasım 1989 tarihinde daha geniş olan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile değiştirilmiştir.
Comments