Cemal SÜREYA

ÜVERCİNKA

Böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden

En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu

kesmemeye

Laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız

Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun

Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez

Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Aydınca düşünmeyi iyi biliyorsun eksik olma

Yatakta yatmayı bildiğin kadar

Sayın Tanrıya kalırsa seninle yatmak günah, daha neler

Boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının

Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde

Her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor

Bütün kara parçaları için

Afrika dahil

Senin bir havan var beni asıl saran o

Onunla daha bir değere biniyor soluk almak

Sabahları acıktığı için haklı

Gününü kazanıp kurtardı diye güzel

Birçok çiçek adları gibi güzel

En tanınmış kırmızılarla açan

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Birlikte mısralar düşünüyoruz ama iyi ama kötü

Boynun diyorum boynunu benim kadar kimse

değerlendiremez

Bir mısra daha söylesek sanki her şey düzelecek

İki adım daha atmıyoruz bizi tutuyorlar

Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar

Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna

diziyorlar

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Burda senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası

Kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katılırken ki

Padişah gibi cesaretti o, alımlı değme kadında yok

Aklıma kadeh tutuşların geliyor

Çiçek Pasajında akşamüstleri

Asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor

Bütün kara parçalarında

Afrika hariç değil

Cemal SÜREYA

Cemal Süreya (d. 1931, Pülümür/Erzincan – ö. 9 Ocak 1990, İstanbul) Şair ve yazar.

Cemal Süreya, 1931’de Erzincan’da doğdu. 9 Ocak 1990’da İstanbul’da yaşamını yitirdi. Asıl ismi Cemalettin Seber. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü’nü bitirdi. Maliye Bakanlığı’nda müfettiş yardımcılığı ve müfettişlik görevleri yaptı. 1982’de müşavir maliye müfettişliğinden emekli oldu.

Ağustos 1960’ta başladığı ve yalnızca dört sayı çıkarabildiği Papirüs dergisini, Haziran 1966-Mayıs 1970 arası 47, 1980-1981 arası iki sayı daha çıkardı. 1978’de Kültür Bakanlığı’nda Kültür Yayınları Danışma Kurulu üyesi olarak da görev yaptı. Emekliliğinden sonra, yayınevlerinde danışman ve ansiklopedilerde redaktör olarak çalıştı.

Birçok dergide yazıları ve şiirleri yayımlandı. Oluşum, Türkiye Yazıları, Maliye Yazıları dergileri ile Saçak dergisinin kültür-sanat bölümünü bir süre yönetti. Politika, Aydınlık ve Yeni Ulus gazeteleri ile Yazko Somut ve 2000’e Doğru dergilerinde köşe yazıları yazdı. İkinci Yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılır.

İkinci Yeni Şiiri

Şiire lise yıllarında aruz denemeleriyle başladı. İlk şiiri “Şarkısı-Beyaz” Ocak 1953’te Mülkiye dergisinde yayınlandı.

1950’lerin başlarında gelişen ikinci yeni hareketine katılmakla birlikte, şiirde anlamsızlığı savunan görüşleri benimsemedi. Karşı çıktığı geleneğin diri değerlerinden yararlandı.

Şiirde erotizmi canlandırırken, toplumsal değerlere uzak düşmedi.

Şiirin “anayasaya aykırı” olduğunu, doğanın ahlakı kovduğu yerde ve yasadışı olduğunu savundu. Bu görüş onu şiirde öyküden kaçınmaya, çarpıcı, yoğun imge adacıklarından oluşan bir söz sanatına yöneltti.

Düzyazılarında sürekli yeni sorular sordu. Denemelerinde de başka sanatçılar, özellikle şairler üzerinde durmayı yeğledi.

Ölümünden sonra adına bir şiir ödülü konuldu.

Cemal Süreya'nın Eserleri:

Şiir:

• Üvercinka (1958)

• Göçebe (1965)

• Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)

• Sevda Sözleri (1984, Üvercinka, Göçebe,Beni Öp Sonra Doğur Beni, Uçurumda Açan-1984- ile birlikte)

• Güz Bitigi (1988)

• Sıcak Nal (1988)

• Sevda Sözleri (1990, 1995, tüm şiirleri)

• Korkarak Vinç

Deneme- Eleştiri:

• Şapkam Dolu Çiçekle (1976)

• Günübirlik (1982)

• 99 Yüz (1992)

• Uzat Saçlarını Frigya (1992)

• Folklor Şiire Düşman (1992)

• Aydınlık Yazıları/ Paçal (1992)

• Oluşum’da Cemal Süreya (1992)

• Papirüs’ten Başyazılar (1992)

• Toplu Yazılar I (2000, Şapkam Dolu Çiçekle ve Şiir Üzerine Yazılar)

• Toplu Yazılar II (2005, Günübirlikler)

Günce (Günlük):

• 999 Gün/ Üstü Kalsın (1981)

Mektup:

• Onüç Günün Mektupları (1990)

Çocuk Kitabı:

• Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (1993)

Söyleşi:

• Güvercin Curnatası (1997)

Derleme:

• Mülkiyeli Şairler (1966)

• Yüz Aşk Şiiri (1967)

Şiir Çevirileri:

• Yürek ki Paramparça (1995)

Öteki Çeviriler:

• Gelinlik Kız (E. Ionescu- 1964)

• Küçük Prens (A. De Exupery- 1965)

• Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Apollionaire- 1965)

• Günümüz Sağcı Fikirleri (S. De Beauvoir- 1966)

• Sade’ı Yakmalı mı? (S. De Bauvoir-1966)

• İhtilalin Özü (Mao Zedung-1967)

• Amerika Birleşmemiş Devletleri (V. Pozner- 1967)

• Aşkın Suçları (M. De Sade-1967)

• Palto (Gogol-1968)

• Yeşil Papa (Asturias-1967)

• Gök Cephesi (N. Dinh- 1968)

• Küçük Prens (A. De S. Exupery- 1975)

• 32 Saat Özgürlük (G. Hernadi- 1968)

• Milli Kurtuluş Cephesi (D. Bravo- 1969)

• Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması (Lenin- 1974)

• Dine Karşı Düşünce Tarihi (A. Bayet- 1970)

• Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Apollinaire-1970)

• Büyük Ahlak Doktrinleri (F. Gregoire-1971)

• Vadideki Zambak (Balzac-1985)

• Nekrassov (Sartre-1971)

• Gönül ki Yetişmekte (Flaubert- 1971)

• Goriot Baba (Balzac- 1974)

• Meyhane (E. Zola- 1974)

• Çin Uyanınca (A. Peyrefitte- 1975)

• Venezuella Makiliklerinde Douglas Bravo Konuşuyor ( 1976)

• Mutluluk Getiren Seks (1976)

• Emeğin ve Emekçinin Tarihi (P. Brizon- 1977)

• Faşizmin Analizi (Macciocchi-1977)

• Kırmızı Balon (Lamorisse- 1980)

• Yarını Bilen Adam Nostradamus (Fontbrune- 1982)

• Bir Tanem (Marceau- 1991)

• Sosyoloji Tarihi (Bouthoul- 1995)

*

CEMAL SÜREYA DOSYASI

maviADA'da zaman içinde yeralan Cemal SÜREYA hakkında yazılanları ve maviADA'nın şairin eşi Zuhal TEKKKANAT ve bizzat Cemal SÜREYA'yı sağlığında tanıyanlar ile yaptığı çalışmaları içeren

DOSYAyı resme tıklayarak görebilirsiniz