Cem KARACA

TÜRK müziğine emeği geçen çok sanatçımız var anılacak, hepsi birbirinden saygın hepsi birbirinden değerli, saymakla bitmez. Ne var ki bunların arasından birileri var ki birkaç kuşağın değerlerinin oluşumunda, kültürel yapılanmasında hatta siyasi anlayışında çok önemli bir yere sahiptir. Babası Azerbaycan asıllı Mehmet Karaca ve annesi Ermeni asıllı Toto Karaca (İrma Felegyan) olan CEM KARACA, o müzisyenlerden biridir.

Çocukken doktor ya da mühendis olmak isteyen fakat ailesinin sayesinde müzikle iç içe büyüyen Cem Karaca, Türk rock müziğinin ve protest müziğin en önemli temsilcilerinden biri oldu. 'Namus Belası', 'ıslak Islak', 'Deniz Üstü Köpürür', 'Unut Beni, 'Sen de Başını Alıp Gitme', 'Bence Artık Sen de Herkes Gibisin', 'Tamirci Çırağı' gibi yazdığı ve bestelediği şarkılar, Türk müziğinin kült yapımları arasına girdi.

Barış Manço, Erkin Koray, Fikret Kızılok ile beraber Anadolu rock müziğinin öncülerinden biri olan Cem Karaca; Apaşlar, Kardaşlar, Moğollar, Dervişan gibi rock gruplarıyla beraber çalıştı. 1980 Askeri Darbe'nin gerçekleştiği yıl yurt dışına çıkan usta müzisyen, komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle 1983 yılında vatandaşlıktan çıkarıldı.

Hakkında açılan davadan beraat edince 1987 yılında Türkiye'ye geri döndü, yasaklı olduğu TRT ekranlarına da çıkmaya başladı. Cem Karaca, sanat kariyerinin son yılları olan 2000'li yıllarda, merhum Barış Manço'nun grubu Kurtalan Ekspres ile sahne almasının yanı sıra şiir çalışmalarında bulundu. Üç film ve bir televizyon dizisinde rol alan kült isim, 100'ün ödül ve plaket aldı.

CEM KARACA'NIN HAYATI

"Babası Cem Karaca'nın müzik yapmasına karşıydı. Hatta adam tutup konserlerde onu yuhalatmıştı ancak Karaca bunlara rağmen müziği bırakmadı."

5 Nisan 1945 İstanbul - 8Şubat 2004 İstanbul

5 Nisan 1945 tarihinde İstanbul'un Bakırköy ilçesinde dünyaya geldi.

Babası Azerbaycan asıllı Mehmet Karaca ve annesi Ermeni asıllı Toto Karaca (İrma Felegyan) olan Cem Karaca, ortaöğrenimini Robert Lisesi'nde tamamladı.

Müzikle ilk tanışması annesinin teyzesi Rosa Felegyan'ın Cem Karaca'ya piyano notaları ve piyano nağmeleri öğretmesiyle oldu. Kolej yıllarındayken dünyadaki popülaritesini arttıran rock müziğine ilgi duydu. Kız arkadaşlarını etkilemek için ve arkadaşlarının istekleri doğrultusunda dönemin rock yıldızlarının şarkılarını söyledi. Cem Karaca'nın ses yeteneğini ise annesi Toto Karaca keşfetti.

1962'de Beyoğlu Spor Kulübü'nde arkadaşlarının isteği üzerine şarkı söyledi. Arkadaşları ile sahne alan Cem Karaca, daha sonra grup kurmaya karar verdi. Gruba o dönemin ünlü sanatçılarından İlham Gencer destek oldu. Usta sanatçının ilk grubu 1963'te Dinamikler oldu.

Seslendirme sanatçısı Fikri Çöze'nin jübile konserinde performans sergilediler. Babası hâlâ Cem Karaca'nın müzik yapmasına karşıydı. Hatta adam tutup konserlerde onu yuhalatmıştı ancak Karaca bunlara rağmen müziği bırakmadı. Grup olarak Elvis Presley gibi ünlü rock and roll sanatçılarının klasiklerini yorumluyorlardı. 1963'ün sonunda grup dağıldı. Kısa bir süre 'Cem Karaca ve Bekledikleriniz' adlı bir grupta çaldı. Bu gruptan kısa bir süre sonra ise Gökçen Kaynatan'ın orkestrasında çaldı ancak bu beraberlik de uzun sürmedi.

Aynı sene 'Cem Karaca ve Jaguarlar' kuruldu. 1965'te Altın Mikrofon yarışmasına başvurdular ancak ön elemeyi geçemediler. Karaca, 1965'te ilk evliliğini tiyatro sanatçısı Semra Özgür ile yaptı. Evlendikten 3 gün sonra Karaca, askere gitti. Askerliğine 1965 Kasım'ında Antakya 121. Jandarma Er Eğitim Alayı'nda başladı. Bu dönemde Karaca, Anadolu kültürünü tanımaya başladı. Türk ozanlarından Aşık Mahzuni Şerif ile tanıştı.

'KOMÜNİZM PROPAGANDASI' YAPMAKTAN YARGILANDI

1978'de adını Türkiye'nin iki ucu olan Edirne ve Ardahan'dan esinlenerek 'Edirdahan' adında müzik grubu kurdu. Grupla kaydettiği ilk ve son teklisi Safinaz'ı yayınladı. Bu plak Türkiye'de daha önce hiç görülmemiş olan 18 dakikalık bir rock operaydı. Safinaz adlı bir kızın kötü yola düşmesini anlatıyordu. Teklinin diğer şarkıları da Ahmed Arif ve Nazım Hikmet şiirlerinin besteleriydi. Cem Karaca, 1979'da Londra'daki dünyaca ünlü Rainbow Arena'da konser verme başarısı gösterdi.

1979'da grup dağıldı, Cem Karaca da uzun yıllar sonra ilk kez yanında bir grup olmadan solo olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde ayrıca Almanya'ya taşındı. Çoğu Nazım Hikmet şiirlerinin besteleri olan Hasret albümünü yayınladı. Mart 1980'de Sıkıyönetim Mahkemesi'nde Karaca'nın '1 Mayıs' plağı 'komünizm progandası' nedeni ile yargılanmaya başladı.

Bu davada şarkıcı Cem Karaca, şarkının bestekârı Sarper Özsan ve plak şirketi sahibi Ali Avaz da suçlanıyordu. Cem Karaca, bu dönemde Avrupa turnesine başlamıştı. Dava başladıktan kısa bir süre sonra da babası Mehmet Karaca'yı kaybetti. Cem Karaca, babasının cenaze törenine katılamadı.

ALMANYA YILLARI

12 Eylül Asker Darbesi sonrası Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından Melike Demirağ, Selda Bağcan, Şanar Yurdatapan ve Sema Poyraz ile birlikte Cem Karaca da yurda çağrıldı. 13 Mart 1981'e kadar süre tanındı. Bonn'da yaşayan Cem Karaca, yurda dönmek için ek süre istedi. 15 Temmuz 1982'ye kadar Cem Karaca'nın süresi uzatıldı ancak Karaca, Türkiye'ye dönmeyeceğini belirtti ve süresi dolduktan sonra ise 6 Ocak 1983'te Yılmaz Güney ile aynı gün Türk vatandaşlığından çıkarıldı.

Cem Karaca, bir yandan da müzik hayatına devam etti. Almanya'daki müzisyen arkadaşı Fehiman Uğurdemir ile birlikte 1982'de Bekle Beni albümünü yayınladı. Bu albümdeki 'Oğluma', 'Alamanya Berbadı' ve 'Bekle Beni' gibi şarkılar Karaca'nın ülkesine duyduğu özlemi göstermekteydi. Bu albüm Karaca'nın vatandaşlıktan çıkarıldığı için medyada yer alamamasından dolayı çok fazla bilinmedi.

1984'te ise bir şarkısı dışında tüm şarkıları Almanca olan Die Kanaken albümünü yayınladı. Bu albüm Alman oyun yazarları Henry Böseke ve Martin Burkert tarafından göçmen Türkler'in Almanya'da yaşadıkları zorlukları anlatmaktaydı. Ayrıca albüm bir tiyatro oyununa da çevrildi. Karaca, albüm yayınlandıktan sonra Alman televizyonlarında albümün adı olan Die Kanaken olarak sahne aldı ve albümü tanıttı.

TÜRKİYE'YE DÖNÜŞÜ

1985'te Karaca, arkadaşı Mehmet Barı aracılığıyla Başbakan Turgut Özal ile görüşerek, ülkeye geri dönme isteğini bildirdi ve Münih'e gelen Özal ile konuştu. Özal'ın olumlu yanıt vermesi ile hukuki işlemler başlatıldı. Yıl sonunda vatandaşlıktan çıkarılmasına sebep olan davadan beraat etti. 1987'de de hakkında verilen gıyabi tutuklama kararı kaldırıldı. 29 Haziran 1987'de Cem Karaca, Türkiye'ye döndü. Aynı yıl Merhaba Gençler ve Her Zaman Genç Kalanlar albümünü çıkardı. Bu albüm o senenin en çok satan albümlerinden biri oldu. 1988'de bu albümü Töre takip etti. Bu albüm sonrası Cem Karaca, yasaklı olduğu TRT ekranlarına da çıkmaya başladı.

SON ÇALIŞMALARI

Şubat 2001'de Murat Töz, Barış Göker ve Cengiz Tuncer ile Cem Karaca Trio olarak sahne almaya başladı. Mayıs 2001'de ise Barış Manço'nun ölümü ile vokalistsiz kalan Kurtalan Ekspres ile beraber çalmaya başladı. Harbiye Açıkhava Tiyatrosu Konserleri'nde sahne aldılar. 2002'de Yol Arkadaşları adlı grubu kurup yine onlarla sahne aldı.

Ölümünden önce kaydettiği son şarkılar ancak ölümünden kısa bir süre sonra yayınlandı. İlk önce "Hayvan Terli" teklisi yayınlandı. Mehmet Eryılmaz'ın bu şarkısına Karaca'nın bir bar programında bu şarkıyı söylerken ki görüntüleri ile klip çekildi. Mayıs 2005 tarihinde, ölümünden 10 gün önce (2004) Mahsun Kırmızıgül ile kaydettiği 'Hayat Ne Garip', Kırmızıgül'ün Sarı Sarı albümünde yayınlandı. Karaca ve Kırmızıgül'ün stüdyodaki görüntülerinden oluşan bir klip yayınlandı. Haziran 2005'te ise Murathan Mungan'ın sözlerini yazdığı şarkıların yeni yorumlarından oluşan 'Söz Vermiş Şarkılar' albümünde Yeni Türkü'nün 'Göç Yolları' eserini yorumladı.

2005 yılında Yavuz Bingöl, Edip Akbayram, Manga, Teoman, Deniz Seki, Volkan Konak, Haluk Levent, Suavi, Ayhan Yener, Tuğrul Arseven tarafından yorumlanan Cem Karaca şarkılarından oluşan Mutlaka Yavrum albümü yayınlandı. Bu albüm daha önce yayınlanmamış İngilizce bir Cem Karaca şarkısı da içeriyordu. Ölümünün 6. yılında Beyaz Show'da daha önce kaydedip yayınlamadığı 'Karagözlüm' adlı şarkı ilk kez gün yüzüne çıkmıştır.

CEM KARACA'nın ÖLÜMÜ

8 Şubat 2004 sabahında, solunum ve kalp yetmezliğine bağlı olarak ağır kalp krizi geçirdi. Uygulanan tüm müdahalelere rağmen kaldırıldığı Bakırköy Acıbadem Hastanesi'nde 58 yaşında hayata gözlerini yumdu. Hastane tarafından yapılan açıklamada Karaca'nın ölüm sebebi kalp ve solunum durması olarak belirtildi.

9 Şubat 2004'te ikindi vaktinde Üsküdar Seyyit Ahmet Deresi Camii'nde (İranlılar Mezarlığı) kılınan cenaze namazın ardından Karacaahmet Mezarlığı'nda babası ile aynı mezara defnedildi.

Cenaze törenine Erol Büyükburç, Erkin Koray, Muhsin Yazıcıoğlu, Kayahan, Mustafa Sarıgül, Haluk Levent, Kenan Işık, Edip Akbayram, Ahmet Güvenç, Berkant, Sezen Cumhur Önal, Nejat Yavaşoğulları ve Necdet Mahfi Ayral gibi isimler katıldı.

ÖZEL YAŞAMI

Cem Karaca ilk evliliğini 22 Aralık 1965'te tiyatro oyuncusu Semra Özgür ile yaptı. Çiftin 1968'de boşanmasının ardından Cem Karaca yine bir tiyatro oyuncusu olan Meriç Başaran ile ilişki yaşamaya başladı. Ekim 1968'de Karaca ikinci evliliğini Başaran ile yaptı. Bu evlilik de 2 yıl sürdü. Üçüncü evliliğini Feride Balkan ile 21 Ağustos 1972'de yaptı. 1976'da oğulları Emrah Karaca dünyaya geldi. Çift, Cem Karaca'nın Almanya'da zorunlu yaşama döneminde ayrıldı. Cem Karaca 5 Temmuz 1993'te dördüncü evliliğini ilk eşi Semra Özgür ile yaptı. Cem Karaca'nın beşinci ve son evliliği ise İlkim Erkan ile oldu.

Karaca'nın ölümünden sonra üçüncü eşi Feride Balkan ve son eşi İlkim Erkan Karaca arasında sorunlar yaşandı. İlkim Karaca, Cem Karaca'nın çocukluğunda geçirdiği bir kaza sonucu kısır olduğunu, bu yüzden Emrah Karaca'nın onun oğlu olmadığını iddia etti. Mahkeme kararı ile Cem Karaca'nın mezarı açılıp DNA örnekleri alındı. Test sonucu Emrah'ın Cem Karaca'nın oğlu olduğu tespit edildi. Bu olaydan sonra Balkan ve Emrah Karaca, İlkim Karaca'ya açtıkları hakaret davasını kazandı. İlkim Karaca daha sonra "Cem Karaca ve Barış Manço kardeştiler" iddiası ile medyada yer buldu.

*

DERLEME: Aycan AYTORE

KAYNAK: İnternet