Kız Kardeşimin Türküsü

Göklere inanırdım eskiden, ama sen, denizlerin derinliğini gösterdin bana, Ölü kentleri, unutulmuş ormanları, boğulmuş gürültüleriyle...

Gök şimdi yaralı bir martı, süzüldü denize. Sana kargaşalığın üzerindeki köprüyü kurmaya çalışan bu el kırıldı.

Bak bana: ne kadar çıplak ve suçsuz duruyorum önünde. Üşüyorum bacım. Kim getirecek bize ellerimizi ısıtacak güneşi? Susuyorum, dinliyorum... Kimseler geçmiyor gecemizin karanlık sokağından.

Yıldızlar kazaya uğramış karanlık surların ucunda sendelerken koparıp alınan bir kartalın paslanmış gözlerinde.

Bağlı ellerin kapıyor çıkış yolunu. Yalnız senin sesin adımlıyor gecenin dehlizini çarparak taşlara uzun kılıcını.

Vakit geç. Ölüm geri çeviriyor beni. Hayat istemiyor. Ben şimdi nereye gidebilirim ki?

Yannis Ritsos

Çeviren: Cevat Çapan

1 Mayıs 1909 yılında Peloponez yarımadasında Monemvasia’da doğan Ritsos, liseyi bitirdikten sonra, Atina’ya gider, ancak yüksek öğrenim yapmaktan vazgeçer. 1927-1931 (?) yılları arasında verem hastalığı nedeniyle bir sanatoryumda kalır ve ilk şiirlerini bu dönemde yayımlamaya başlar. 1931’de komünist gruplara katılır ve bu olay onun şiirinin yönünü belirler. İlk şiirlerinde burjuva karşıtı devrimci sanatçıların çizgisini izler. Sovyetler Birliğindeki sosyalist düzeni ele aldığı ve teknik temasını Yunan şiirine de soktuğu Trakter (1934, Traktör) adlı, ilk kitabında, nihilizme karşı tavır alır. 12 Kasım 1990'da hayata gözlerini yumar.

Aragon’un çağımızın en büyük şairi olarak tanımladığı Yannis Ritsos, metaforlarla örülü şiirlerinde, Yunanistan coğrafyasını arka plana alarak, yurtseverlik duygularını işler. İnsanın günlük yaşamdaki durumuna yaklaşımı, ayrıntıları bütün yalınlığıyla yansıttığı kısa şiirlerinde iyice belirginleşir. Şiirleri 80 kadar dile çevrilmiş ve milyonlarca insana ulaşmıştır. Epitaphios (Yazıt-Mezar Yazıtı 1936) adlı kitabı Atina’da Zeus tapınağında, faşist cunta yönetimi tarafından törenle yakılnıştır.

Şair, insanlık dışı cunta yönetimine karşı hep yurdunun ve halkının çıkarlarını savunur. Metaksas ve Papadopulos dönemlerinde Ege Adalarında sürgün olarak yaşayan sanatçı Ayışığı Sonatı (1956) adlı kitabıyla Ulusal Şiir Ödülü’nü, 1976’da Etna-Taormina Şiir Ödülünü ve pek çok uluslararası ödülü kazanır. Otuzdan çok kitabı yayınlanan Ritsos 1977 Lenin Uluslararası Barış Ödülü’nü de almıştır.