Ümit Yaşar Oğuzcan

Nurten B. AKSOY

*

1926 yılında Tarsus'ta doğan şair, 1946 yılında Eskişehir Ticaret Lisesi'ni bitirdi. Ardından Türkiye İş Bankası'na bankacı olarak girerek Adana, Ankara ve İstanbul'da çalıştı. Halkla ilişkiler müdür yardımcısı görevinde iken hizmette otuz yılını doldurunca kendi isteğiyle Haziran 1977'de emekliye ayrıldı. İstanbul'da kendi adını taşıyan bir sanat galerisi kurdu.

Şiir hayatına 1940'ta Yedigün şairleri arasında başlayan ardından 1975 yılında 33 şiir, 4 düzyazı kitabı, 13 antoloji ve biyografik eser, toplam 50 kitap çıkarmış bulunan, şiir plakları, şarkı sözleri ve yergileriyle tanınır. Genellikle Faruk Nafiz Çamlıbel duyarlılığında ve aşk, ayrılık, özlem temaları ekseninde çoğalttığı şiirini, 1973 yılında büyük oğlu Vedat Oğuzcan'ın vefatı üzerine, hayatın boşluğu, ölüm ve acı gibi derinliklere, öz ve biçim yönünden yöneltti.

*

TAŞLAMALAR

Ümit Yaşar Oğuzcan denince aklımıza, “biraz lirik, biraz romantik, bazen de depresif ve duygu yüklü” şiirler gelir. Oysa çoğumuzun gözünden kaçan bir yanı daha vardır Ümit Yaşar’ın. O duygusal bir şair olduğu kadar güçlü bir eleştirmen, bir hiciv (taşlama) şairidir aynı zamanda. Yaşadığı yıllarda devlet adamlarını, politikacıları ya da toplumun ve kişilerin bozuk, aksak yönlerini alaycı bir dille dizelerinde dile getirmiştir. Şairin 1966 yılında yayımlanan “Taşlamalar” adlı kitabından derlediğimiz bazı şiirlerini okuyunca, aradan elli yıl geçmesine rağmen bu dizelerin günümüze ne kadar uyduğunu ve geçen yıllara karşın hiçbir şeyin değişmediğini şaşırarak göreceksiniz...

Aynalar ve İnsanlar

Şu dünyada bütün gördükleri Hile Menfaat İkiyüzlülük Yalan İnsanlar namına Utanıyorum aynalara bakmaktan…

***

İç İçe

İnsanlar köşkler, saraylar içinde İnsanlar inler, mağaralar içinde Ve kıskançlık, kin, nefret İnsanın içinde…

***

İnsanlar ve Eşitlik

İnsanların yarısı ıstırabı yaratır Çeker ıstırabı kalan yarısı Bir gün İki yarım eşit olur bir yerde Istırabı yaratanlar da ölür Çekenler de…

***

İnsanlar ve Para

Ataların önce güneşe tapardı Sonra putlara tapar oldular Sen de Eskiden bir Tanrı’ya tapardın Sonra paraya tapar oldun...

***

İnsanlar ve Hayvanlar

Yalan söyler dilleri yok Çalan, döven elleri yok Görgüleri, tahsilleri yok İftira etmezler Dedikodu bilmezler Şu zavallı hayvanların İnsana benzer halleri yok…

***

Küçükler ve Büyükler

Küçükler un gibi olmuş Toz toz, kepek kepek… Bu memlekette büyükler Değirmen taşı demek…

***

Kadınlar

Nışantaşı’nda bir kadın Birini sevdi Duydular, Hoş gördüler, alkışladılar… Çemberlitaş’ta bir kadın Birini sevdi Duydular, ayıpladılar, Dedikoduya başladılar… Taşlıtarla’da bir kadın Birini sevdi Duydular, Gırtlağına kadar Gömdüler toprağa kadını, Taşladılar Taşladılar…

***

Sabır Taşı

Her taşın altında yalan Her taşın altında menfaat Her taşın altında rüşvet Sabır taşından insanlar Ve taş kesilmiş bir memleket…

***

İnsanlar ve Şeytan

Şeytan insanı arayıp buldu İnsan şeytanı arayıp buldu Ve şimdi İnsan Tanrı’yı arıyor Tanrı insanlarını...

***

Köleler ve Efendileri

Kimden çıkarın varsa Onun kölesi oldun Kimin senden çıkarı varsa Onun da efendisi Kölelik ayrı yakıştı sana Efendilik ayrı Üzülme Yakışmayan beyefendilik olsun...

***

Küçük İnsan

Küçük, küçücük bir insandı Büyüklerin yanında Artık büyük, çok büyük bir insan Daha küçüklerin yanında…

***

Nefes

Bilgin yetiştiriyor güya başka milletler Kaç yüz bilgine bedel ukalalar bizdedir Tıbba meydan okuyup şifa buldu illetler Nefesi ilaç gibi evliyalar bizdedir…

***

Masal

Çocuktuk, masal dinlerdik Büyüdük, masal dinliyoruz Yaşlanınca masal anlatacağız Torunlarımıza İnanacaklar Masal olduğunu unutacaklar Ve bir gün Biz de birer masal olacağız Anlatacaklar…

***

İç İçe

İnsanlar köşkler, saraylar içinde İnsanlar inler, mağaralar içinde Ve kıskançlık, kin, nefret İnsanın içinde…

***

Dünkü Çocuk

Çocukluğunun kıymetini bil Bir gün dünkü çocuk olacaksın Gençliğinin kıymetini bil Bir gün giden gençlik olacaksın Olgunluğunun kıymetini bil Bir gün delik deşik olacaksın Yaşlılığının kıymetini bil Bir gün rahmetlik olacaksın…

***

Sıfır

Sıfırdan başladı Daha sıfır, daha sıfır Şimdi çok sıfırlı bir servetin sahibi Hâlâ sıfır…

***

Diş ve Tırnak

Dişinden arttırdın Tırnağından arttırdın Zenginsin işte, Ne olacak… Bir gün Ne dişin Ne tırnağın kalacak…

***

Şampiyon

Ansızın parladı yıldızı Birbiri ardınca Bütün engelleri geçti Rekor üstüne rekor kırdı Şimdi Siyaset merdiveninin Son basamağında Pot kırıyor…

***

Atlayışlar

Ömrü atlamakla geçti Doğdu kucağa atladı Büyüdü uzağa atladı Yoruldu yatağa atladı Ve bir gün gerildi gerildi Bir avuç toprağa atladı Rahatladı…

*

Derleyen: Nurten Bengi Aksoy

04.11. 2022